In Nederland hebben buitengewoon opsporingsambtenaren (BOA’s) belangrijke taken op lokaal niveau, zoals het handhaven van de openbare orde, het toezien op parkeerregels en het controleren van milieuwetgeving. Maar wat gebeurt er met de persoonsgegevens die zij verzamelen tijdens hun werk?
Gemeentelijke BOA’s en de Wet Politiegegevens: Wat je moet weten
De BOA heeft een ‘twee-petten-uitdaging’. Wanneer de BOA gegevens verwerkt in diens rol als toezichthouder of incidentbestrijder, dan valt dat onder de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). De Wet politiegegevens (Wpg) is van toepassing wanneer de BOA’s gegevens verwerkt als opsporingsambtenaar. Onder de WPG gelden andere verwerkingstermijnen en andere regels voor het onderling delen van gegevens. Daarnaast moet er soms een bevoegd functionaris worden aangewezen die als ‘bewaker’ van gegevens is aangesteld, en er geldt een plicht tot logging.
Wat zijn politiegegevens?
Politiegegevens zijn persoonsgegevens die door opsporingsinstanties, zoals de politie of gemeentelijke BOA’s, worden verzameld en verwerkt in verband met hun werk. Dit kunnen gegevens zijn van overtreders, slachtoffers of getuigen. Voor gemeentelijke BOA’s betekent dit dat zij persoonsgegevens alleen mogen verwerken als dit noodzakelijk is voor het uitvoeren van hun wettelijke taken.
Wat is de rol van BOA’s bij het verwerken van politiegegevens?
Net als de politie kunnen gemeentelijke BOA’s persoonsgegevens verzamelen in de uitvoering van hun taken. Bijvoorbeeld wanneer een BOA een bekeuring uitschrijft voor een verkeersovertreding of een proces-verbaal opmaakt voor een verstoring van de openbare orde. De gegevens die zij verzamelen, zoals namen, adressen, kentekens of zelfs foto’s, kunnen onder de Wet politiegegevens vallen als ze worden gebruikt in het kader van hun opsporingsbevoegdheden.
De Wet politiegegevens stelt echter duidelijke grenzen aan hoe en wanneer gemeentelijke BOA’s deze gegevens mogen verwerken. BOA’s mogen persoonsgegevens alleen verzamelen en gebruiken wanneer dat strikt noodzakelijk is voor de uitvoering van hun specifieke taak. Dit betekent dat zij gegevens niet zomaar mogen vastleggen voor algemene handhaving, maar alleen als dit nodig is voor bijvoorbeeld het opleggen van een boete of het rapporteren van een overtreding. Bovendien mogen de gegevens alleen voor dit doel bewaard en gedeeld worden.
Verschillen met de politie
Hoewel zowel de politie als BOA’s politiegegevens verwerken, zijn er enkele belangrijke verschillen in hun rol en bevoegdheden:
Bewaring en delen van gegevens: De regels over het bewaren en delen van politiegegevens zijn voor BOA’s strikter dan voor de politie. BOA’s mogen gegevens alleen delen met andere instanties als dit strikt noodzakelijk is voor hun taak, zoals het doorgeven van informatie over een bekeuring aan de belastingdienst. De politie heeft meer ruimte om gegevens te delen met andere opsporingsinstanties, vooral als het gaat om grotere onderzoeken.
Bevoegdheden: De politie heeft bredere en meer vergaande opsporingsbevoegdheden dan BOA’s. De politie mag bijvoorbeeld een uitgebreid onderzoek instellen, verdachten aanhouden en informatie over grotere criminaliteit verzamelen. BOA’s daarentegen hebben beperkte bevoegdheden die voornamelijk gericht zijn op de handhaving van lokale regels en wetgeving.
Toegang tot gegevens: Omdat de politie vaak werkt met een breder scala aan gegevens en een grotere opsporingsfunctie vervult, heeft zij meer toegang tot politiegegevens dan BOA’s. BOA’s mogen alleen gegevens verzamelen en gebruiken die direct verband houden met hun specifieke taak. De politie daarentegen heeft bredere toegang tot gegevens die nodig kunnen zijn voor het oplossen van misdrijven.
